W dniu 15 maja słuchacze UTW uczestniczyli w pisaniu dyktanda pod kierunkiem dr hab. Violetty Jaros, prof. UJD (Instytut Językoznawstwa) przewodnicząca rady dyscypliny językoznawstwo Wydział Humanistyczny UJD, którego treść znajduje się poniżej.
Laureaci dyktanda :
I miejsce - Karlak Krystyna
II miejsce - Krystek Renata
III miejsce - Sołtys Wanda
Gratulujemy koleżankom.
15 maja 17:00
Aula Auditorium Maximum
Dyktando kulinarne
W kuchni panował gwar. Szef kuchni zamaszyście siekał świeżą kolendrę, a jego pomocnicy uwijali się przy przygotowywaniu wykwintnych potraw. Na masywnym drewnianym blacie leżały soczyste pomidory, chrupiące warzywa oraz delikatny łosoś, który miał trafić na patelnię. W powietrzu unosił się zapach czosnku, bazylii i rozmarynu, przypominający najlepsze włoskie trattorie. W dużym rondlu bulgotał aromatyczny bulion, do którego niebawem miała zostać dodana kasza perłowa, podsmażona wcześniej na maśle z szalotką i białym winem.
Tymczasem w piekarniku rumieniła się złocista focaccia skropiona oliwą z oliwek, posypana gruboziarnistą solą i pachnącym rozmarynem. Obok, na patelni, kaczka w aromatycznym sosie pomarańczowym skwierczała delikatnie, otulona karmelem i nutą egzotycznych przypraw – anyżu gwiazdkowego, goździków i cynamonu. W dużym garnku dusiła się wołowina po burgundzku, która powoli nabierała głębokiego smaku pod wpływem czerwonego wina, pieczarek i wędzonego boczku.
Kelnerzy czekali na sygnał, by podać dania gościom, którzy z niecierpliwością spoglądali na menu pełne wyrafinowanych smaków. Wśród przystawek królowało carpaccio z buraka z kozim serem i prażonymi orzechami włoskimi, a także chrupiące krewetki w tempurze, podane z pikantnym sosem czosnkowym. Wina dobrane do posiłków dopełniały wrażeń – od lekkiego półwytrawnego po pełne i złożone barolo.
Deser również zapowiadał się wybornie – aksamitny mus czekoladowy z nutą chili, podany z chrupiącą bezą i świeżymi malinami, a także klasyczny crème brûlée o subtelnym aromacie wanilii z Madagaskaru. Nie zabrakło również sernika baskijskiego o kremowej konsystencji i lekko przypieczonym wierzchu.
Każdy kęs obiecywał prawdziwą ucztę dla podniebienia. W powietrzu unosił się subtelny aromat świeżo zmielonej kawy, której gęsta pianka delikatnie osiadała na brzegu filiżanki. Wieczór w restauracji zapowiadał się wyjątkowo smacznie, a goście, zanurzeni w kulinarnych rozkoszach, delektowali się każdą chwilą spędzoną przy elegancko nakrytych stołach.
DYKTANDO KULINARNE – komentarz
Pisownia wielką i małą literą
małą literą zapisujemy:
nazwy potraw: focaccia, carpaccio, mus czekoladowy, sos pomarańczowy, kasza perłowa, sernik baskijski
ogólne nazwy miejsc i stanowisk: szef kuchni, menu, restauracja, kelnerzy, goście
wielką literą zapisujemy:
nazwy geograficzne i ich pochodne: Madagaskaru
Pisownia łączna i rozdzielna
przysłówek, przysłówek z imiesłowem:
na co dzień, z niecierpliwością, świeżo zmielona kawa, lekko przypieczony wierzch – pisownia rozdzielna
złożenia z przymiotnikami i rzeczownikami:
gruboziarnista sól – pisownia łączna, bo przymiotnik złożony (grubo- + ziarnista)
Pisownia zapożyczeń (oryginalna):
focaccia, carpaccio, tempura, crème brûlée, barolo – zgodnie z zasadami pisowni zapożyczeń kulinarnych stosujemy formy oryginalne
anyż gwiazdkowy, mus czekoladowy, szalotka, boczek – wyrazy zasymilowane, zapisujemy zgodnie z polską – pisownia rozdzielna
Pisownia imiesłowów i form złożonych
imiesłowy przymiotnikowe piszemy łącznie:
podsmażona, rumieniąca się, skropiona, przypieczonym
imiesłowy przysłówkowe piszemy rozdzielnie:
delektując się, patrząc, otulona
Pisownia przymiotników złożonych
przymiotniki złożone piszemy łącznie:
gruboziarnista sól, półwytrawne wino, lekko przypieczony wierzch
Pisownia liczebników i przyimków z rzeczownikami
każdy kęs, duży rondel, soczyste pomidory – pisownia zgodna z zasadami gramatyki, bez łącznika
brak pisowni łącznej przy zestawieniach liczebnikowych (np. nie występują tu formy typu trzydaniowy)
Interpunkcja
przecinki w zdaniach złożonych:
Kelnerzy czekali na sygnał, by podać dania gościom – przecinek przed zdaniem podrzędnym celu
który miał trafić na patelnię, która powoli nabierała głębokiego smaku – przecinki przed zdaniami podrzędnymi przydawkowymi
przecinki w wyliczeniach:
czosnku, bazylii i rozmarynu
anyżu gwiazdkowego, goździków i cynamonu
Tekst dyktanda: dr hab. Violetta Jaros, prof. UJD,
Zdjęcia: Arkadiusz Zadros, Grzegorz Maruszczyk, SZ
